Vermits in de monografie ‘Het Haspengouws kerkenlandschap’ (P. Diriken, Georeto, 2015) niet minder dan 171 kerken de revue passeren, zullen er in de ‘goede oude tijd’ ook een nagenoeg even groot aantal pastorieën geweest zijn: elke parochie had immers haar eigen pastoor, vaak bijgestaan door één of meerdere kapelaans! Na het Tweede Vaticaans Concilie (1962-65) is het aantal geestelijken fors gedaald en kwamen her en der pastorieën leeg te staan. Het merendeel bleef echter bewaard, werd gerestaureerd en kreeg een andere functie, o.a. een private woning of horeca. De voormalige pastorieën geven een getrouw beeld van de (neo)classicistische herenhuizen waarin de gegoede burgerij in de 19de eeuw woonde. Meerdere pastorieën zijn als monument beschermd of maken deel uit van een beschermd dorpsgezicht. Dit is o.m. het geval in het erfgoeddorp ’s Herenelderen (cfr. foto intro). Binnen het bestek van deze blog is het onbegonnen werk alle overlevende pastoorswoningen individueel te belichten. Daarom beperk ik mij noodgedwongen tot een twintigtal pastorieën op het Haspengouwse platteland, ingedeeld in enkele representatieve categorieën.
Haspengouw
17 december 2025 277
Binnen enkele dagen is het Pasen. In plaats van me mateloos te ergeren aan berichten over en beelden van hedendaagse judassen en farizeeërs, leugenaars en bedriegers, tirannen en dictators, wanhopige vluchtelingen, in puin geschoten woonwijken, mishandelingen van minderjarigen en ouderen, enz... heb ik de afgelopen dagen en weken in alle stilte Haspengouwse plattelandskerken bezocht om er kruiswegstaties te bekijken en te fotograferen. Het resultaat hiervan is neergeschreven in deze blog: veertien kruiswegstaties, ieder uit een andere kerk en van uiteenlopende kunstenaars. Van elke statie wordt het getoonde beeld beschreven: de techniek, de uitvoerder, de ouderdom, de bijbelbronnen en een persoonlijke overweging. Tijdens toeristische uitstappen in binnen- en buitenland worden vaak kerken en kathedralen bezocht en bewonderd maar bijna nooit wordt er aandacht besteed aan de kruiswegtaferelen in hun interieurs. Ach, ze zijn zo doodgewoon en behoren pas sinds 1741 verplicht tot het meubilair van elk kerkinterieur. Ze zijn heel verschillend en inspireren tot alternatieven voor hedendaagse problemen. Christelijke kruiswegkunst confronteren met onze hedendaagse wereld... het is een bezinning meer dan waard!
Algemeen
9 april 2025 659
Omdat we geen uitnodiging ontvingen voor de officiële inhuldiging van het belevings-centrum Graaf op 27 september anno 2024, hebben we deze culturele aanwinst enkele weken geleden incognito en op eigen tempo zelf bezocht en beleefd. Een aangename ervaring en zonder rancune overigens want Haspengouw – zowel het verleden, het heden als zijn/haar toekomst – ligt me ook zonder uitnodiging bijzonder na aan het hart. Haspengouw nodigt immers zelf uit om geregeld langs te komen en te genieten. Onze indrukken, samen met de noodzakelijke praktische informatie, hebben we in deze blog neergeschreven. Voorafgaand aan je bezoek reiken we eerst in een notendop wat oriënterende achtergrondinformatie aan omtrent het graafschap Loon en de Graethemkapel, de erfgoedsite waar het belevingscentrum Graaf gehuisvest is. Maak gerust van je bezoek aan de Loonse graven en de hunnen “een dagje Borgloon” … er zijn keuzemogelijkheden bij de vleet. Wie weet ontmoet je onderweg wel Lodewijk I, Agnes van Metz, Hendrik van Veldeke, Christina Mirabilis en/of Lutgardis van Tongeren, want ook zij hebben er ooit geschiedenis geschreven!
Borgloon
11 maart 2025 826
Hasselt Heeft Het (HHH) is de toeristische slogan van de Limburgse provinciehoofdplaats. Of Kortessem, wanneer het binnen enkele maanden door Hasselt opgeslokt wordt, het ook heeft is maar zeer de vraag. Wat wel zeker is, is dat Kortessem – de poort van Haspengouw - het dan heeft gehad… zijn eeuwenlange gemeentelijke autonomie en zelfbestuur (KHHG). Wat sinds enkele dagen ook voorbij is, is de editie 2024 van de zevenjaarlijkse Virga Jessefeesten. Als eerbetoon aan deze vreugdevolle traditie maakten we deze zomerse blog – luchtig en eigentijds – met vooral beelden en foto’s en beperkte duiding: een hommage aan de Virga Jesse want Hasselt Heeft Haar!
Hasselt
27 augustus 2024 1294
In een aantal Haspengouwse kasteeldorpen wijst de aanwezigheid van een oratorium in de parochiekerk op de sterke band die er ooit was tussen het kasteel en haar bewoners enerzijds en de kerk anderzijds. Met de functieveranderingen die heel wat kerkgebouwen tegenwoordig ondergaan bestaat het gevaar dat deze oratoria definitief zullen verdwijnen!
Haspengouw
13 december 2023 2317
